Τι ανέφερε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Πάνου Σκουρλέτη – Δεν θα υλοποιηθεί ο ανισόπεδος κόμβος στη Βαρυμπόμπη
Τη διαβεβαίωση ότι δεν θα μπουν διόδια, καθώς και ότι δεν θα κατασκευαστεί ο ανισόπεδος κόμβος στη Βαρυμπόμπη, έδωσε στη Βουλή ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου.
Ο κ. Καραμανλής ανέφερε ότι η κυβέρνηση έδωσε τριετή αναστολή στην υλοποίηση των πλευρικών σταθμών διοδίων των κόμβων Βαρυμπόμπης και Αγίου Στεφάνου, καθώς και του μετωπικού σταθμού διοδίων Σχηματαρίου, ενώ παράλληλα προχωρά τις διαδικασίες για το νέο σύστημα ηλεκτρονικών διοδίων, όπου θα υπάρχει η λεγόμενη αναλογική χρέωση.
«Αναστολή των διοδίων, μέχρι να γίνει ο διαγωνισμός των αναλογικών διοδίων. Δεν θα μπουν πλευρικά διόδια», ξεκαθάρισε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, ξεκαθαρίζοντας έτσι οριστικά το ζήτημα που είχε δημιουργηθεί με τα διόδια. Υπενθύμισε δε ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε επαναδιαπραγματευθεί τη σύμβαση παραχώρησης μετά «την εποχή της τρέλας Βαρουφάκη και των capital controls», είχε υπογράψει το 2018 περιβαλλοντικούς όρους με πλευρικά διόδια και είχε δώσει εν συνεχεία επίσης αναστολή, αλλά χωρίς να λύσει ποτέ το θέμα οριστικά, αφού δεν προχώρησε στα ηλεκτρονικά/αναλογικά διόδια.
Ο κ. Καραμανλής επεσήμανε χαρακτηριστικά ότι γι’ αυτό τον λόγο άλλωστε, την ερώτηση του κ. Σκουρλέτη δεν συνυπέγραψαν οι κ.κ. Σπίρτζης και ο Φάμελλος. «Στην τροποποίηση και την επαναδιαπραγμάτευση της σύμβασης παραχώρησης είχατε τη δυνατότητα να πείτε να μην μπουν διόδια στη Βαρυμπόμπη. Το κάνατε; Όχι. Ούτε αυτό κάνατε. Αλλά έρχεστε εδώ και κατηγορείτε την κυβέρνηση που έχει βρει λύση», τόνισε ο κ. Καραμανλής. Ανέφερε δε ότι ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ που έβαλε διόδια στην Εγνατία και τώρα θέλει να κάνει και μαθήματα στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Ο κ. Καραμανλής υπογράμμισε επίσης ότι δεν θα υλοποιηθεί ανισόπεδος ο κόμβος στη Βαρυμπόμπη, καθώς διαφωνούν οι τοπικοί φορείς, με τους οποίους έχει μιλήσει επανειλημμένως, τόσο ο ίδιος, όσο και οι γενικοί γραμματείς και υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Ανέφερε μάλιστα ότι η προσωπική του άποψη είναι πως αυτό είναι λάθος, ωστόσο θα σεβαστεί την άποψη της τοπικής κοινωνίας.
Κλείνοντας, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών επανέλαβε εκ νέου ότι δεν θα μπουν διόδια στη Βαρυμπόμπη και δεν θα γίνει ανισόπεδος κόμβος, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι «πρέπει να βάλουμε μία τελεία στο πολιτικό ψεύδος και την πολιτική απάτη».
Η επίκαιρη ερώτηση
Αξίζει να σημειωθεί ότι η κοινή επίκαιρη ερώτηση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ, Πάνου Σκουρλέτη και 20 βουλευτών της αξιωματικής αντιπολίτευσης, προς τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών είχε ως θέμα: «Να κλείσει οριστικά το θέμα των πλευρικών διοδίων στη Βαρυμπόμπη και να εξεταστούν σοβαρά εναλλακτικές λύσεις για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και την κοινωνία των πολιτών».
Ολόκληρο το κείμενο της ερώτησης:
Με την υπ’ αριθ. 70928/4601/2-11-2021 Απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας τροποποιήθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου «Αυτοκινητόδρομος ΠΑΘΕ, Τμήμα Μεταμόρφωση – Υλίκη» ως προς τις τεχνικές διαφοροποιήσεις από την επικαιροποίηση του οριστικού σχεδιασμού του Α/Κ Βαρυμπόμπης, τις προσωρινές κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στον κόμβο των οδών Ελαιών και Ερμιόνης Δήμου Κηφισιάς και την προσαρμογή/συμμόρφωση του περιεχομένου της στο νεότερο κανονιστικό πλαίσιο. Η εν λόγω απόφαση προκάλεσε αναπόφευκτα, για μία ακόμα φορά, έντονες αντιδράσεις στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής, τους Δήμους Κηφισιάς, Διονύσου και άλλους όμορους Δήμους, στα συλλογικά όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΠΕΔΑ και ΚΕΔΕ, την Περιφέρεια Αττικής, σε φορείς και συλλογικότητες κατ’ αρχάς για το μείζον ζήτημα κατασκευής πλευρικών διοδίων στην Βαρυμπόμπη και τον Άγιο Στέφανο αλλά και για σοβαρότατα θέματα σχετικά με τις κυκλοφοριακές επιπτώσεις και την περιβαλλοντική υποβάθμιση.
Ως προς το θέμα της κατασκευής πλευρικών διοδίων, στο οποίο αντιτίθενται εμφατικά σύσσωμοι οι κάτοικοι και οι ανωτέρω αναφερόμενοι φορείς και συλλογικότητες, ο αρμόδιος Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών δήλωνε το καλοκαίρι του 2020 ότι «αυτή τη στιγμή» δεν τίθεται θέμα κατασκευής των διοδίων και ότι εφόσον εγκριθούν οι περιβαλλοντικοί όροι θα δει την κατάσταση με πολύ μεγάλη προσοχή, αναγνωρίζοντας μεν τη γενεσιουργό αιτία του θέματος στη σύμβαση παραχώρησης του 2007, με κυβέρνηση ΝΔ, στην οποία κατά τα λεγόμενά του τα διόδια καθορίστηκαν με προβληματικό τρόπο, μεταθέτοντας όμως χρονικά την όποια διευθέτηση του θέματος στο μέλλον και αποποιούμενος επί της ουσίας τις ευθύνες της κυβέρνησης. Είναι γνωστό ότι το Ελληνικό Δημόσιο καταβάλλει αποζημιώσεις στον παραχωρησιούχο αλλά οι αιτιάσεις του αρμόδιου υπουργού περί Ελλήνων φορολογουμένων που δεν χρησιμοποιούν τον δρόμο και πληρώνουν για τη χρήση του αν μη τι άλλο δηλώνουν – ίσως άθελά του – και την αντίληψη της κυβέρνησης για την επιβολή τελών διοδίων στον συγκεκριμένο δρόμο. Οφείλουμε να υπενθυμίσουμε ότι με τη σύμβαση παραχώρησης της κυβέρνησης ΝΔ του 2007, η οποία κυρώθηκε με νόμο, το τμήμα της ΠΑΘΕ «Μεταμόρφωση – Σκάρφεια», που κατά το μεγαλύτερο μέρος του κατασκευάστηκε από το Δημόσιο, παραχωρήθηκε προκειμένου να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό για την κατασκευή του δυτικού άξονα «Αντίρριο – Ιωάννινα», η οποία διαφορετικά θα απαιτούσε τη χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου στο κόστος κατασκευής σε ποσοστό άνω του 50%.
Περαιτέρω, το τμήμα αυτό του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ δεν κατασκευάστηκε, ως γνωστόν, εξαρχής με τη μορφή «κλειστού αυτοκινητόδρομου» ενώ η εκτεταμένη διεύρυνση του οικιστικού ιστού, στο πλαίσιο της οποίας χιλιάδες πολίτες κινούνται καθημερινά από και προς την εργασία τους, καθιστά αδιανόητη την επιβολή τελών διοδίων λαμβάνοντας υπόψη και τις ελλείψεις σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς στις περιοχές αυτές.
Επιπρόσθετα, και πλην του μείζονος ζητήματος κατασκευής πλευρικών διοδίων, από την έγκριση των τροποποιημένων περιβαλλοντικών όρων ανακύπτουν και θέματα κυκλοφοριακού φόρτου και περιβαλλοντικής υποβάθμισης της ευρύτερης περιοχής.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο του οριστικού ανασχεδιασμού και των εκτεταμένων έργων (όπως η ανακατασκευή της γέφυρας Βαρυμπόμπης), η κατασκευή των οποίων θα διαρκέσει τουλάχιστον 2 – 2,5 χρόνια, είναι δεδομένο ότι θα επιβαρύνει τους συγκεκριμένους οικισμούς λόγω διοχέτευσης της κίνησης εντός οικιστικού ιστού, με ιδιαίτερη αύξηση της κυκλοφορίας, που γεννά πλην της υπέρμετρης όχλησης και περιβαλλοντικής επιβάρυνσης ακόμα και κινδύνους για πρόκληση ατυχημάτων και γενικότερα υπέρμετρη επιβάρυνση στην καθημερινότητα των κατοίκων. Οι κάτοικοι της περιοχής αλλά και σε θεσμικό επίπεδο οι Δήμοι έχουν επισημάνει επανειλημμένως την αντίθεσή τους και στις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις κατά τη φάση κατασκευής των έργων και έχουν προτείνει εναλλακτικές, όπως αυτή της χρησιμοποίησης της παρόδου της ΠΑΘΕ αντί της διοχέτευσης της κυκλοφορίας εντός των οικισμών και της τοποθέτησης φωτεινού σηματοδότη που θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο με καθυστερήσεις και σώρευση οχημάτων.
Επισημαίνεται δε, ότι από το σώμα της ανωτέρω απόφασης τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων αναφέρεται προκύπτει ότι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ως προς το σύνολο των περιβαλλοντικών θεμάτων που τέθηκαν κατά τη διαβούλευση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και διαβιβάστηκαν στο Φορέα του Έργου (ΕΥΔΕ/ΚΣΕΣΠ του Υπ. Υποδομών & Μεταφορών) δεν ανταποκρίθηκε αλλά αρκέστηκε στις θέσεις που προέβαλε εγγράφως με παρέμβασή της η Κ/Ξ EUROIONIA. Επομένως, οι δεσμεύσεις του Υπουργού Μεταφορών και οι δηλώσεις ότι το υπουργείο βλέπει πολύ θετικά τις απόψεις της τοπικής κοινωνίας αποδεικνύονται προφανώς αναληθείς.
Είναι γνωστό και γενικά αποδεκτό ότι οι συμβάσεις παραχώρησης, έτσι όπως σχεδιάστηκαν και συνήφθησαν από την τότε κυβέρνηση της ΝΔ, δημιούργησαν σωρεία προβλημάτων με μεγάλο κίνδυνο μη ολοκλήρωσης των έργων κατασκευής των αυτοκινητόδρομων και μεγάλη οικονομική επιβάρυνση του Δημοσίου, τέτοια που το χρηματοδοτικό σχήμα τους ανατράπηκε εντελώς προσομοιάζοντας περισσότερο σε δημόσια έργα. Η προχειρότητα του σχεδιασμού, χωρίς να ληφθούν υπόψη δεδομένες καθυστερήσεις (πχ απαλλοτριώσεις), τα υπεραισιόδοξα σενάρια στα οποία βασίστηκαν οι οικονομικές μελέτες και η επέλαση της οικονομικής κρίσης, επιβάρυναν δυσανάλογα το Ελληνικό Δημόσιο, που κλήθηκε «να πληρώσει το μάρμαρο». Το πλέον χρήσιμο και ουσιαστικό συμπέρασμα και το δίδαγμα από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, της τωρινής πανδημίας αλλά ακόμα και της πρόσφατης κακοκαιρίας (με τη γνωστή υπόθεση της Αττικής Οδού) είναι ότι οι βασικές υποδομές ενός κράτους οφείλουν να παραμένουν υπό δημόσιο έλεγχο. Η κυβέρνηση της ΝΔ, όμως, πέρα από ευκαιριακές μικροπολιτικές τακτικές, δεν δείχνει να το κατανοεί και να προσαρμόζεται στις πραγματικές συνθήκες και ανάγκες καθόσον παραμένει δέσμια της ακραίας νεοφιλελεύθερης προσέγγισης, όπως αποδεικνύεται κατά τρόπο απολύτως σαφή από την πολιτική που εφαρμόζει και για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Επειδή έχει παρέλθει ήδη μεγάλο χρονικό διάστημα από την έγκριση της τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων του έργου «Αυτοκινητόδρομος ΠΑΘΕ, Τμήμα Μεταμόρφωση – Υλίκη» ως προς τις τεχνικές διαφοροποιήσεις από την επικαιροποίηση του οριστικού σχεδιασμού του Α/Κ Βαρυμπόμπης, τις προσωρινές κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στον κόμβο των οδών Ελαιών και Ερμιόνης Δήμου Κηφισιάς και την προσαρμογή/συμμόρφωση του περιεχομένου της στο νεότερο κανονιστικό πλαίσιο.
Επειδή ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών έχει δεσμευτεί να διαπραγματευτεί με την παραχωρησιούχο εταιρεία για το θέμα των πλευρικών διοδίων, το οποίο συνομολογεί ως «λάθος» της σύμβασης παραχώρησης.
Επειδή ουσιαστική διαβούλευση με τους κατοίκους της περιοχής για το θέμα των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων κατά την περίοδο κατασκευής των έργων δεν έχει γίνει και μια σειρά θεμάτων που κάτοικοι, φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και συλλογικότητες έχουν εγείρει αιτιολογημένα ως προς την περιβαλλοντική υποβάθμιση και την ποιότητα ζωής αντιμετωπίστηκαν από το Υπουργείο Υποδομών στο πλαίσιο της διαβούλευσης της ΜΠΕ αποκλειστικά μέσω των θέσεων της Κ/Ξ EUROIONIA.
Επειδή στην κατασκευή έργων ακόμα και με τη μορφή παραχωρήσεων, που αφορούν βασικές υποδομές, υποχρέωση της Πολιτείας παραμένει η προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος και η ουσιαστική και παραγωγική διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών και την τοπική αυτοδιοίκηση (λόγω της εγγύτητας με τον πολίτη) συνιστά ουσιώδη παράμετρό της.
Ερωτάται ο αρμόδιος κ. Υπουργός:
1. Σε ποιες ενέργειες έχει ή πρόκειται να προβεί προκειμένου να διαπραγματευτεί με τον παραχωσηριούχο στην κατεύθυνση αναθεώρησης της σύμβασης παραχώρησης και να επιλυθεί οριστικά το θέμα των πλευρικών διοδίων; Έχει γίνει διαπραγμάτευση με τον παραχωρησιούχο μετά την έγκριση των τροποποιημένων περιβαλλοντικών όρων και ποιο το αποτέλεσμα αυτής; Αν έχει ξεκινήσει, σε ποιο στάδιο βρίσκεται και αν όχι πότε θα ξεκινήσει;
2. Για ποιο λόγο δεν εξετάστηκαν εναλλακτικές λύσεις για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις κατά τη διάρκεια κατασκευής των έργων βάσει του νέου σχεδιασμού και τι προτίθεται να πράξει προκειμένου να εξεταστεί τεκμηριωμένα η προτεινόμενη από τους κατοίκους λύση για χρησιμοποίηση της παρόδου της ΠΑΘΕ και να αποφευχθεί η επιβάρυνση των κυκλοφοριακών φόρτων, η περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής και η χειροτέρευση της ποιότητας ζωής των κατοίκων;
