Του Δρ. Ευάγγελου Στεργιούλη
Είναι γνωστή η λαϊκή ρήση που ισχύει για τη χώρα μας σχετικά με την εφαρμογή των νόμων: «στην Ελλάδα πρέπει να ψηφιστεί ένας νόμος που να υποχρεώνει την εφαρμογή των νόμων». Και, δυστυχώς, ισχύει και για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της οπαδικής βίας.
Η οπαδική βία επανήλθε στο δημόσιο διάλογο μετά τη δολοφονία ενός νέου ανθρώπου και τον άγριο ξυλοδαρμό τριών άλλων, με αποτέλεσμα η πολιτεία να βρεθεί στην εξαιρετικά δύσκολη θέση ανάληψης των ευθυνών της και να επανεξετάζει το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο με σκοπό την αυστηροποίησή του.
Πράγματι, η οπαδική βία έχει επιδεινωθεί στην εποχή μας. Από τη δεκαετία του ’80, όταν έκανε την εμφάνιση της κυρίως στους χώρους των αθλητικών εγκαταστάσεων και πέριξ αυτών με μικροσυμπλοκές και μικροτραυματισμούς, με την πάροδο του χρόνου μεταφέρθηκε ακόμη και στις γειτονιές με ακραίες μορφές σωματικής βίας μέχρι και θανατηφόρας βίας.
Είναι γεγονός ότι η ελληνική πολιτεία έχει θεσπίσει την τελευταία δεκαετία μία σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων, οι οποίες αν εφαρμόζονταν συστηματικά και με αυστηρότητα, πέρα από πολιτικές, κομματικές και πελατειακές σκοπιμότητες, θα οδηγούσαν αν όχι στην εξάλειψη της οπαδικής βίας, τουλάχιστον στον περιορισμό της.
Για παράδειγμα, ο Νόμος 4049/2012 (άρθρο 8) προβλέπει ότι οι αθλητικοί σύνδεσμοι ευθύνονται καθ’ ολοκληρία για τις πράξεις βίας των μελών τους, ο δε εκπρόσωπος τους υποχρεούται να ασκεί την εποπτεία και τον έλεγχο στο χώρο των λεσχών. Πώς όμως δικαιολογείται η εύρεση και κατάσχεση δολοφονικών αντικειμένων σε χώρους των αθλητικών συνδέσμων που συχνά έρχονται στο φως της δημοσιότητας;
Στο ίδιο μήκος κύματος και οι διατάξεις του άρθρου 6 που προβλέπουν τη θέσπιση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου σε συνδυασμό με τη θέσπιση της κάρτας φιλάθλου, έτσι ώστε να είναι δυνατή ανά πάσα στιγμή η εξακρίβωση της ταυτότητας των δραστών σε περιπτώσεις οπαδικής βίας, χωρίς βεβαίως αυτές οι διατάξεις να τύχουν ποτέ εφαρμογής.
Ομοίως, ορθά ο Νόμος 3372/2005 (άρθρο 1) προβλέπει ότι στις αθλητικές εγκαταστάσεις για τη διεξαγωγή αγώνων εθνικών πρωταθλημάτων τοποθετούνται ηλεκτρονικά συστήματα εποπτείας των χώρων και των προσώπων. Και τούτο διότι η λειτουργία των καμερών λειτουργεί αποτρεπτικά για τους εν δυνάμει παραβάτες, καθώς γνωρίζουν ότι οι πράξεις βίας θα καταγραφούν ηλεκτρονικά και εν συνεχεία θα είναι στη διάθεση των αστυνομικών αρχών για την εξακρίβωση της ταυτότητας τους. Το ερώτημα, βεβαίως, και στην προκειμένη περίπτωση είναι σε πόσες αθλητικές εγκαταστάσεις λειτουργούν τέτοια συστήματα ηλεκτρονικής παρακολούθησης;
Δυστυχώς, όλα τα παραπάνω μέτρα καθώς και άλλες καίριας σημασίας νομοθετικές διατάξεις του υφιστάμενου νομικού πλαισίου για την αντιμετώπιση της οπαδικής βίας, είτε εφαρμόστηκαν επιλεκτικά είτε δεν εφαρμόστηκαν καθόλου, με αποτέλεσμα την ενθάρρυνση των δραστών να συνεχίζουν την άκρως επικίνδυνη συμπεριφορά τους, τόσο εντός των αθλητικών χωρών όσο και εκτός αυτών, με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα.
Τούτων δοθέντων, λοιπόν, η αποτελεσματική αντιμετώπιση της οπαδικής βασίζεται πρωτίστως στη συστηματική και απαρέγκλιτη εφαρμογή του υφιστάμενου νομικού πλαισίου. Και τούτο διότι η αποτρεπτική ισχύς που εμπεριέχεται στην εφαρμογή των νόμων σε μία οργανωμένη πολιτεία, ασκεί καταλυτική επίδραση τόσο στη γενική όσο και στην ειδική πρόληψη της εγκληματικότητας και δη της οπαδικής βίας που εξελίσσεται σε κοινωνική μάστιγα στη χώρα μας.
* Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και ε.α. Υποστράτηγος της Ελληνικής Αστυνομίας. Σπούδασε Κοινωνιολογία και Εγκληματολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και είναι απόφοιτος των Σχολών Εθνικής Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας. Διετέλεσε προϊστάμενος των εθνικών υπηρεσιών Interpol και Europol και υπηρέτησε ως υπεύθυνος εξωτερικών και δημοσίων σχέσεων της Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Υπηρεσίας (Europol) που εδρεύει στη Χάγη. Έχει διδάξει στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, καθώς και στις Ακαδημίες της Ελληνικής και Κυπριακής Αστυνομίας. Είναι μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Εγκληματολογίας και του Ελληνικού Οργανισμού Πολιτικών Επιστημόνων.
