Ένα πολυεπίπεδο εκθεσιακό έργο, που αναδεικνύει την πόλη ως ανοιχτό μουσείο και διαχρονικό αστικό ιερό, φιλοξενείται έως το Σάββατο 31 Μαΐου σε δύο εμβληματικούς χώρους, το ανακαινισμένο εργοστάσιο «ΙΡΙΣ» και τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας.
Παρουσία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, ξεκίνησε επίσημα την Κυριακή 30 Μαρτίου στην Ελευσίνα η μεγάλη αναδρομική έκθεση της εικαστικού και ομότιμης καθηγήτριας της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, Βάνας Ξένου, με τίτλο: «Μυστήριο 15 Το Ανοιχτό Μουσείο. Γιατί η Ελευσίνα Σήμερα; Από τη Μελαγχολία στο Όραμα».
Η σημαντική αναδρομική έκθεση φιλοξενείται σε δύο σημεία-ορόσημα της πόλης: το ανακαινισμένο εργοστάσιο «ΙΡΙΣ» και τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, αποκαλύπτοντας τη διττή της ταυτότητα, ανάμεσα στο ιερό και το βιομηχανικό, στη μύηση και τη λήθη. Η έκθεση της Βάνας Ξένου θα παραμείνει ανοιχτή για το κοινό για τους επόμενους δύο μήνες, έως το Σάββατο 31 Μαΐου.
Το πολυεπίπεδο έργο αποτελεί έναν συνδυασμό ερευνητικής μεθοδολογίας και αρχειακής σύνθεσης, εικαστικής πρακτικής και σχεδιαστικών προσεγγίσεων που εξερευνούν την ιστορική και σύγχρονη ταυτότητα της Ελευσίνας. Κεντρικό σημείο αναφοράς αποτελεί το εικαστικό και θεωρητικό έργο της Βάνας Ξένου με επίκεντρο την Ελευσίνα, το οποίο, μέσα από μια τριαντάχρονη πορεία, έχει δοκιμαστεί και παρουσιαστεί σε διαφορετικούς χώρους, πόλεις και χώρες, ενώ συμπληρώνεται από νέα έργα. Μέσα από μια συνδυαστική παρέμβαση, η πόλη αποκαλύπτεται ως ένα ανοιχτό μουσείο, ως ένας τόπος διαρκούς μύησης, όπου το παρελθόν δεν αποτελεί στατική αφήγηση, αλλά ενεργή διαδικασία μετασχηματισμού.
Στο πλαίσιο αυτό, η έννοια της απώλειας μετασχηματίζεται σε δημιουργία, προσδίδοντας νέα σημασία στο πολιτισμικό παλίμψηστο της πόλης, νέες νοηματικές και συμβολικές προεκτάσεις στην ιστορική και μυθολογική της διάσταση. Η Ελευσίνα, ως το μεγαλύτερο ιερό του αρχαίου κόσμου αλλά και ως σύγχρονη βιομηχανική περιοχή, φέρει μια πολυσύνθετη ταυτότητα που καθιστά τον χώρο της πεδίο συνεχούς πολιτισμικού αναστοχασμού.
Η έρευνα επικεντρώνεται στο μακρύ ταξίδι των Ελευσινίων Μυστηρίων, αναδεικνύοντας τα ιστορικά και μυθικά θραύσματα που συνθέτουν τη φυσική, πολιτισμική και ανθρωπολογική υπόσταση της πόλης. Τα θεαματικά ή μεγάλης κλίμακας γλυπτά που έχουν εκτεθεί σε βαριάς συμβολικής σημασίας χώρους εντός κι εκτός συνόρων μαζί με υποβλητικά νέα έργα, οι χωρικές κατασκευές, τα τοπόσημα και οι αρχιτεκτονικοί σχεδιασμοί δεν προτείνουν μια στατική ανάγνωση της πόλης· αντίθετα, προσκαλούν τον θεατή να βιώσει τη μετάβαση από τη μελαγχολία στο όραμα, από το ερειπωμένο παρόν σε έναν τόπο πνευματικής αφύπνισης. Οι προτεινόμενες χωρικές κατασκευές και τα τοπόσημα συνδέουν χρονικούς κόμβους διαφορετικών περιόδων, προσφέροντας στον επισκέπτη – τον σύγχρονο flâneur– μια βιωματική διαδρομή.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Βάνα Ξένου: «Με φιλοσοφικούς όρους, η μύηση αποτελεί την βασική αλλαγή στην υπαρξιακή συνθήκη: ο μυημένος είναι άλλος μετά την μύηση· η μύηση τον εισάγει στην ανθρώπινη κοινότητα και σ’ έναν κόσμο πνευματικών και παιδευτικών αξιών. Οι μυημένοι στην Ελευσίνα βίωναν κάτι παραπάνω και πέρα από την ατομική μοίρα».
Πώς προέκυψε η επίσκεψη Μητσοτάκη στην έκθεση
Αξίζει να σημειωθεί ότι η παρουσία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στα εγκαίνια της έκθεσης στην παραλία Ελευσίνας, ήταν έκτακτη και συνδυάστηκε με το προγραμματισμένο ταξίδι του στο Ισραήλ, καθώς θα αναχωρούσε με το πρωθυπουργικό αεροσκάφος, το μεσημέρι της Κυριακής, από το στρατιωτικό αεροδρόμιο Ελευσίνας. Τον Κυριάκο Μητσοτάκη συνόδευε η σύζυγός του, Μαρέβα Μητσοτάκη – Γκραμπόφσκι.
Στα εγκαίνια της έκθεσης παρευρέθηκαν, επίσης, ο πρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης, ο υφυπουργός Πολιτισμού Ιάσονας Φωτήλας, η γενική γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού Ελένη Δουνδουλάκη, ο αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Αττικής Κλεάνθης Βαρελάς, η πρέσβειρα της Γαλλίας στην Ελλάδα Λόρενς Άουερ, ο δήμαρχος Ελευσίνας Γιώργος Γεωργόπουλος και ο δήμαρχος Μάνδρας-Ειδυλλίας Αρμόδιος Δρίκος.
